Cyfri Defaid

Hen gyfundrefn rifau draddodiadol - rhywbeth sy'n bodoli yn unig i fod yn hunllef i ddysgwyr, ac fel y treigladau, rhywbeth yn unigrhyw i'r Gymraeg. Dyna sut mae pethau yn ymddangos weithiau, ond dyw e ddim yn gywir.

Mae'r gyfundrefn yn un hen, ond nid yn unigrhyw o gwbl. Mae'n cael ei defnyddio mewn nifer o ieithoedd ledled y byd, hyd yn oed yn Saesneg. Cafodd ei henwi Vigesimal ar ôl y gair Lladin Vicesimus (ugeinfed). [Diolch i Chris Chetwynd, gramadeg-gi arbennig, am y wybodaeth hon]. Y peth rhyfeddaf yw bod un o'r ieithoedd mwyaf cyson yw'r Gymraeg.

Saesneg: 1-20 vigesimal, 21-100 decimal. Dyn ni'n dweud fourteen yn lle tenty four.
Ffrangeg: 1-20, 60-100 vigesimal, 21-59 decimal. Maen nhw'n dweud soixante-quinze (75), quatre-vingt (80). Ond yn Ffrangeg Gwlad Belg a'r Swistir maen nhw'n dweud septante (70) a nonante (90).
Daneg: Llawer o hwyl! 56 = seksoghalvtreds six and [two score plus] half [of the] third (score). 56th = seksoghalvtredsindstyvende. Hei, mae'r Gymraeg yn easy peasy!

Mae'r cymysged yn parhau mewn ieithoedd eraill: Georgia, Albania, Basque, Slovenia, rhai yn Affrica, Inuit a'r hen ieithoedd Aztec a Maya.

Dyn ni ddim yn dioddef ar ein pennau ein hunain. Yn ddiolchgar mae plant yn yr ysgolion nawr yn defnyddio'r gyfundrefn gyfoes. Mae hynny yn beth da achos dyw'r gan un ar bymtheg ar drigain trombôn yn y parêd mawr ddim yn gweithio yn dda iawn yn fy marn i.